Tegengaan van files en volle treinen op dinsdag en donderdag

Uit onderzoek van Verian in opdracht van Coalitie Anders Reizen blijkt dat acht op de tien werkenden het verkeer op bepaalde dagen te druk vindt en dat op dinsdag en donderdag bijna de helft er ook echt last van heeft. Naar aanleiding hiervan vroeg de Coalitie Anders Reizen zich af wat mensen beweegt om tijdens de spits in de auto te stappen. En wat er nodig is om op andere tijden en dagen naar het werk te gaan. Hier deden we onderzoek naar.

We stappen weer massaal in de auto

Op basis van data uit het Nederlands Verplaatsingspanel met real-time mobiliteitsgedrag van burgers vergeleken we de verkeerspatronen van voor, tijdens en na corona. Hieruit blijkt dat werkenden na de coronaperiode weer massaal in de auto stappen. Uit de data blijkt dat er meer verkeersbewegingen met de auto zijn in 2023 dan in 2019. De fiets is bijna terug op het niveau van 2019. OV-verplaatingen daarentegen blijven nog achter t.o.v. voor corona. De belangrijkste redenen van forenzen om niet voor de trein te kiezen zijn de slechte verbinding, drukte door uitval en beperkte capaciteit.

Dagen om naar het werk te gaan veranderen we niet ‘zomaar’

Na corona werken er meer mensen thuis dan voor corona (4 op de 10 in 2022 t.o.v. 3 op de 10 in 2019). Dat is een positieve ontwikkeling, maar lost de piekbelasting met alle schadelijke effecten niet op. Met een vragenlijst over motieven van forenzen om te reizen tijdens de spits is de data m.b.t. verplaatsingsgedrag verrijkt. Hieruit komt naar voren dat vier op de tien werkende Nederlanders niet gebonden zijn aan een fysieke werkplek. Zij zouden dan ook op andere tijden en/of dagen naar het werk kunnen reizen. Belangrijkste redenen om op bepaalde dagen/tijdens naar het werk te reizen zijn ‘omdat de baas het zo wil’, ‘vanwege geplande overleggen’ en ‘uit gewoonte’. Negen van de tien werknemers wil niet ‘zomaar’ op andere dagen naar het werk komen. Echter, als de werkgever er expliciet om vraagt, is bijna de helft van de werkenden die niet aan een fysieke werkplek gebonden zijn bereid om dat wel te doen.

Manieren om reizen tijdens de spits terug te dringen

Het onderzoek geeft duidelijke aanknopingspunten om het reizen tijdens de spits terug te dringen. Zo geeft Hugo Houppermans van Coalitie Anders Reizen aan: “Werkgevers blijken goud in handen te hebben. Zij kunnen met medewerkers die niet vastzitten aan een fysieke werkplek en met hun teamleiders nieuwe afspraken maken. Medewerkers willen dat het nut heeft om naar kantoor te komen. Afspraken over bijvoorbeeld andere starttijden, ideale werkdagen en thuiswerken helpen daarbij. Zo zijn er bedrijven die afspreken dat je niet fysiek bij elkaar komt vóór tien uur in de ochtend. Of dat complete teams fysiek samenwerken op maandag en woensdag. Een andere manier om medewerkers de spits te laten omzeilen, is het stimuleren van de fiets. Bij bedrijven die daar succesvol in zijn ontvangen medewerkers meer kilometervergoeding voor de fiets dan voor de auto.”

Opzet van het onderzoek

Het onderzoek bestond uit twee delen: een literatuurstudie en een survey onder 1.121 werkende Nederlanders. Daarnaast werd de data geanalyseerd van het Nederlands Verplaatsingspanel. Een panel van 10.000 personen waarvan sinds 2019 real-time alle verplaatsingen en verblijven worden gemonitord. Het onderzoek is representatief voor heel werkend Nederland.