Secties
Het vertrouwen van Nederlanders in de politiek is tot een historisch dieptepunt gedaald. Slechts 6 procent van de ondervraagden geeft aan nog vertrouwen te hebben in de politiek, en in de Tweede Kamer is dat slechts 9 procent. Dat blijkt uit representatief onderzoek dat we uitvoerden in opdracht van De Telegraaf, vlak na het vertrek van de PVV uit het kabinet met VVD, NSC en BBB.
Politiek vertrouwen verder gedaald
Volgens Bart Koenen, de verantwoordelijk onderzoeker, zijn de cijfers uitzonderlijk laag. “Net als je denkt dat het vertrouwen niet lager kan, word je toch nog verrast.” Het wantrouwen reikt inmiddels verder dan alleen de groep ‘afgehaakten’. Ook mensen die nog van plan zijn te stemmen of actief informatie zoeken over politiek, geven aan zich in de steek gelaten te voelen.
Bijna de helft van de Nederlanders zegt minder vertrouwen in de politiek te hebben gekregen sinds het opstappen van de PVV-ministers. 60% procent voelt zich in de steek gelaten door de politiek en 64 procent vindt dat het kabinet-Schoof te veel met zichzelf bezig was in plaats van met de belangen van burgers.
Grote zorgen over woningnood, zorg en koopkracht
De zorgen van kiezers zijn concreet en breed gedragen. De belangrijkste thema’s die Nederlanders terug willen zien bij een volgend kabinet zijn:
-
Woningnood
-
Immigratie en asiel
-
Gezondheidszorg
-
Koopkracht
-
Oorlogsdreiging
Opvallend is dat de koopkrachtzorgen niet meer alleen leven onder mensen met lagere inkomens. Ook huishoudens met een modaal tot dubbel modaal inkomen maken zich in toenemende mate zorgen over stijgende prijzen, energiekosten en zorguitgaven.
Behoefte aan daadkrachtig en stabiel bestuur
De roep om een daadkrachtig bestuur is luid: 44% van de respondenten vindt dat een volgend kabinet vooral daadkracht moet tonen. Daarnaast worden stabiliteit, deskundigheid en goede samenwerking als cruciale eigenschappen genoemd. Bijna de helft van de Nederlanders wijt de val van het vorige kabinet aan een gebrek aan ervaring bij de bewindslieden.
Verdeeldheid over oorzaak kabinetsval en asielbeleid
De peiling laat ook zien dat Nederlanders verdeeld zijn over de aanleiding voor de kabinetsval. Precies de helft wijst de PVV aan als veroorzaker, terwijl bijna een kwart alle vier de coalitiepartijen verantwoordelijk houdt. Over het asielbeleid is de verdeeldheid ook zichtbaar: 37% vindt dat de PVV is tegengewerkt, 38% vindt van niet. Onder PVV-kiezers is 85% van mening dat hun partij is tegengewerkt, waarbij NSC het vaakst als verantwoordelijke wordt genoemd.
PVV opnieuw grootste in peiling, Bontenbal populairste premierskandidaat
Als er nu verkiezingen zouden zijn, zou de PVV opnieuw als grootste partij uit de bus komen, gevolgd door PvdA/GL, VVD en CDA. Kritiek op Geert Wilders leidt nauwelijks tot afname in steun voor de PVV.
Verrassend genoeg is CDA-leider Henri Bontenbal volgens het onderzoek de populairste kandidaat voor het premierschap. Hij krijgt vertrouwen van kiezers uit meerdere politieke stromingen, waaronder VVD, PvdA/GL en D66. Geert Wilders volgt op plek twee, daarna Frans Timmermans en Dilan Yesilgöz.
Brede steun voor strenger asielbeleid
Het thema asiel en immigratie blijft in ieder geval een bepalend onderwerp voor veel kiezers. 62% van de Nederlanders is voorstander van een strenger asielbeleid; slechts 11% is daar uitgesproken tegen. Zelfs onder PvdA/GL-kiezers neemt de steun voor strengere maatregelen toe. “Deze uitkomsten laten zien dat pleiten voor een strenger asielbeleid niet langer een taboe is,” aldus Bart Koenen.
Hoe de verkiezingen straks uit gaan vallen is echter nog erg onzeker; het onderzoek laat namelijk ook zien dat een aanzienlijk deel van de kiezers (ongeveer 25%) nog niet weet op welke partij ze bij een volgende verkiezing zouden stemmen.

Client Consultant
Latest insights
Onze laatste ontwikkelingen
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief om
regelmatig updates te ontvangen over onze nieuwste inzichten en onderzoeken.
Onze experts over de hele wereld produceren voortdurend inzichten met betrekking tot vraagstukken in het publieke domein, die wij graag delen.
Je kunt je op elk moment uitschrijven.